Kanuni Sultan Süleyman zamanında, Bursa da yaşayan büyük velilerdendir.
Miladi 1490 senesinde Bursa’da dünyaya
geldi. İsmi Muhammed olup,
babası Manyaslı Mehmed Efendidir. Üftâde lakabıyla meşhûr oldu.
Rivayete göre, Üftâde Hazretleri dünyaya
geldiği zaman, annesi rüyasında oğlunu süt deryasına dalıp çıkarken görmüş ve
rüyayı telaşla Üftâde’nin babasına anlatmış o da “oğullarının İnşallah ilim
erbabı kâmil bir veli olacağına işarettir” demiştir.
Muhammed Üftâde; daha küçük yaşta ipek satan bir tüccarın yanında çalışmaya
başladı. Fakat bir hafta içinde, ustası ve babası vefat edince, çocuk yaşta
ailesinin geçim yükünü omuzuna aldı. Hem çalışıyor, ailesinin geçinmelerini
sağlıyor, hem de boş zamanlarında Bursa’daki medreselerde zahirî ilimleri
öğrenmeye gayret ediyordu. Hocası Hızır Dede’nin terbiyesinde sekiz yıl canla
başla çalıştı. Onun vefatından sonra da Muhyiddîn-i Arabî hazretlerinin
ruhaniyetinden istifade ederek kalp gözü açıldı, kemâle gelip olgunlaştı.
On altı
yaşlarında, Ulucami’de fahri müezzinliğe ve çeşitli camilerde imamlığa başlayan
Üftâde, bu vazifeleri on sekiz yıl sürdürdükten sonra, halkın ısrarı ve Emir
Sultan Hazretleri’nin rüyadaki ricası üzerine, Emir Sultan Camii Hatipliğine
tayin edilmiş ve bu vazifeyi ömrünün sonuna kadar sürdürmüştür. Aldığı maaşı da
dervişlere dağıtmıştır. Senelerce bu vazifeyi yaparak, insanların ibadetlerini doğru yapmasına vesile
olan Üftâde Hazretleri daha
sonraları dağın eteğinde yaptırdığı tekke ve bitişiğindeki camide, Celvetiye
Tarikatı’nin eğitimiyle meşgul olmuştur. Hz. Üftâde, hayatı boyunca ibadet ve
takvaya son derece önem vermiş, şüpheli şeylerden uzak durmuştur. Daima halk
içerisinde Hakk’ı aramıştır.
Her nefes alıp vermesinde Allah’ ü teâlâya hamd eder, lüzumsuz hiç
konuşmazdı. Konuştuğu zaman da hikmetler saçar, dinleyenlerin her biri,
kabiliyeti kadar istifade ederdi. Görünüşü ile etrafındakilere güven verir, herkesin
takdirini alırdı. Kurân-ı kerîm okurken, güzel sesinde sanki ağlıyormuş hâli olurdu.
Kimsenin kalbini kırmaz, kalp kırarım korkusuyla kendine hakaret edenlere bile
hiç karşılık vermezdi. Herkese yardım ettiği için, Bursalılar onu çok severdi.
Hz. Üftâde,
Bursa’da kurulup teşkilatlanan ve daha sonra Anadolu ve Balkanlar’a yayılan
Celvetiye Tarikatı’nın Piri ve Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretlerinin de şeyhidir.
Yaşamı hakkında bilgi veren sözleri ve hatıraları, büyük halifesi Aziz Mahmud Hüdayi tarafından
"Vakıât" adı altında toplanmıştır. Dili Arapça olup bazı bölümleri de
Türkçe'ye çevrilmiştir. Bir nüshası Bursa Ulu Cami Kütüphanesi'nde
bulunmaktadır. Muhammed Üftâde hazretleri, Miladi 1581 senesinde
Bursa da hastalandı. Talebelerini başına toplayıp, onlara son nasihatlerini
yaptıktan sonra, Kelime-i şehâdet getirerek vefat etti. Sağlığında kendi
yaptırdığı câminin bahçesine defnedildi. Bursa’nın manevi kimliğinden
nasibimizi almak dileğiyle herkese sevgi ve saygılar…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder